Een stempel van GGZ

Een van de meest gestelde vragen aan mijn adres is: "Is dit ook geschikt voor...". En dan staat er op de puntjes één of andere diagnose van GGZ. Variërend van een depressie, een vorm van autisme, een angststoornis, PTSS, ADHD of wat dan ook. Ik geef altijd hetzelfde antwoord. En dat is dat je niet je diagnose bént. Je bent een mens, je bent uniek en ik kan aan de hand van een stempel dat ooit op je gedrukt is niet bepalen of je iets aan mijn benadering hebt. Dat hangt voornamelijk van je eigen inzet en instelling af. Kan iemand die in een rolstoel zit meedoen aan dancing with the stars? Misschien wel niet, maar er zijn mensen die het toch doen... Waarmee ik zoveel wil zeggen als "alles is mogelijk met de juiste instelling".

Word niet je diagnose

Laat je niet in een hokje drukken door een diagnose en hier wil ik je helemaal voor waarschuwen: zorg dat je niet je diagnose wórdt! Want een diagnose is niets meer dan een manier van GGZ om tot een behandeling te komen. Die diagnose wordt vaak in minder dan een uur gesteld en de kans dat de diagnose niet helemaal accuraat is, is redelijk groot. En als je dat maar in je achterhoofd houdt is er niets aan de hand. Als de psychologen bij GGZ dat ook doen en jou als uniek mens van vlees en bloed blijven zien, dan zou er niets aan de hand hoeven zijn. Maar helaas verliezen ze de mens vaak wat uit het oog...

GGZ als diagnosefabriek

Ik heb met grote verbazing de afgelopen weken gekeken naar het TV-programma "Tygo in de psychiatrie: 13 diagnoses gek". Daarin wordt de werkwijze binnen GGZ onder de loep genomen. Over mensen die overladen worden met diagnoses, sommigen hebben er 13! Mensen die volgestopt worden met medicijnen en psychologen die hele nare dingen zeggen tegen hun cliënten. Zelftests op internet die uitwijzen dat de presentator zelf, maar ook medewerkers 80% zeker depressief zouden zijn terwijl er niks aan de hand is met ze. Een man met PTSS die te horen krijgt dat hij nooit meer normaal zal kunnen functioneren. Waar GGZ vooral mensen zou moeten helpen, lijkt het een diagnosefabriek te zijn geworden waar diagnoses behandeld worden in plaats van mensen.

Een diagnose krijgen doet iets met je

Het krijgen van een diagnose doet iets met een mens. Eerst had je alleen wat klachten en was je gewoon jezelf. Maar als een psycholoog of psychiater je meedeelt dat je een depressie hebt, dan voel je je per direct toch nog een tikkeltje ellendiger en zieliger. Want nu is het echt en heeft het een naam. Nu ben jij degene die depressief is en dat is voor je brein een soort extra uitnodiging om daar bewijzen voor te gaan zoeken. Dat doet je brein toch al de hele dag, bewijzen zoeken voor alles wat jij denkt. En ik spreek uit ervaring. Ik was diegene die die diagnose kreeg.

Je gaat je ernaar gedragen

Ik kreeg er ook nog de diagnose burn-out bij. Dat is iets met weinig energie, toch? Dus toen een buurvrouw mij zag hardlopen zei ze: "jij hebt toch een burn-out? Dat je dan nog energie hebt om hard te lopen". Toen dacht ik "och, dat is ook zo, laat ik er maar mee stoppen, want ik heb nu officieel een burn-out". Stomste wat ik kon doen, want sporten is juist heel goed voor je als je mentale klachten hebt. Je ervaart weer even het gevoel van overwinning en controle. Maar ja, ik had een diagnose en ik moest wel aan dat beeld voldoen. Zelfs de buurvrouw vond het. En voordat je het weet wordt je diagnose je identiteit en wordt de situatie hopeloos en uitzichtloos.

Je zult nooit meer de oude worden

Wat gebeurt er met je als je te horen krijgt dat je nooit meer de oude zult worden? Dat een psycholoog dat tegen je zegt? Dat je ermee moet leren leven dat je PTSS hebt en dat je het een plekje moet geven. In het TV-programma overkomt dat een oorlogsfotograaf die net iets teveel heeft meegemaakt in de oorlog in Afghanistan. Hij zal nooit meer normaal kunnen functioneren volgens de psycholoog. Hij durft nauwelijks de straat nog op en ervaart niet echt meer een doel in z'n leven. Vreselijk... Z'n leven is zinloos en uitzichtloos. Al is het alleen maar omdat die psycholoog dat zegt.

Als het tegendeel bewezen wordt

Totdat er een Engels echtpaar met een nieuwe therapie op zijn pad komt. Hij vertrekt naar Engeland en ze kunnen niet geloven dat er blijkbaar psychologen zijn die zeggen dat mensen maar moeten leren leven met PTSS. Ze zien hem volledig als persoon en al na één dag met deze mensen, die hem ervan verzekeren dat het weer goed komt met hem, is hij al enorm opgeknapt. En werkelijk het enige wat ze met hem doen is alle traumatische situaties op een rij zetten en overal de angel uit halen.

Selffulfilling prophecy

Als een arts of een psycholoog tegen je zegt dat je niet meer beter wordt, dan is de kans groot dat je niet meer beter wordt, grotendeels doordat je gelooft wat er gezegd wordt en je brein daar bewijs voor gaat zoeken. Een heel bizar en ook wel extreem voorbeeld is een verhaal dat ik een half jaar geleden hoorde in een podcast. Twee mannen met dezelfde naam kwamen in een ziekenhuis voor onderzoek. De een had kanker en de ander een virus. Degene met kanker kreeg te horen dat het een virus was en werd behandeld met antibiotica. Degene met het virus kreeg te horen dat 'ie kanker had en nog maar twee maanden te leven. Het is wat extreem, maar degene met het virus overleed en degene met kanker werd beter. Onderschat niet wat het met een mens doet als iemand in een witte jas tegen je zegt dat je niet meer beter wordt.

Laat niemand je vertellen wie je bent en wat je wel of niet kunt

Wat ik je echt op het hart wil drukken is dat je een uniek mens bent met unieke eigenschappen, er is niemand in de wereld die gelijk is aan jou. Soms gaat het even niet helemaal lekker of gebeuren er dingen waardoor je uit het lood geslagen. Dan heb je even wat hulp nodig om er weer bovenop te komen. Daar is niks mis mee. Maar laat je nooit door een diagnose dusdanig in een hokje stoppen dat je je diagnose wórdt. En laat niemand je vertellen wat er wel of niet mogelijk is. Wat weten zij ervan? Ongeacht hun functie-omschrijving, witte jas of niet...

Positieve en praktische aanpak

Daarom is mijn aanpak positief. Ik ga er vanuit dat er niks mis is met je, dat je alleen even wat bent afgedwaald of uit het lood geslagen bent. Je moet er even weer aan herinnerd worden hoe uniek, mooi en krachtig je bent. En dan heb je met de juiste tools en een beetje liefde en aandacht jezelf zo weer op de rit. Ik geloof alvast in je! Ik heb dan wel geen witte jas aan, maar ik heb wel psychologie gestudeerd en dan schijn je er iets over te mogen vinden. In een coachgesprek kunnen we samen eens naar jouw verhaal kijken. Voor meer informatie kun je HIER klikken.